Innovatieaftrek

Ondanks het feit dat de octrooiaftrek in zijn huidige vorm verdwijnt, blijft een dergelijk regime wel bestaan, zij het in aangepaste vorm en meer bepaald onder de naam innovatieaftrek. Het gaat bij het nieuwe systeem namelijk om meer dan enkel octrooi-inkomsten.

Innovatieaftrek of aftrek voor innovatie-inkomsten is een verruiming van de vroegere octrooiaftrek. De bedoeling is om nieuwe of bijkomende R&D-activiteiten te ondersteunen.

Innovatieaftrek kan voor aangekochte I.E.-rechten. Vanzelfsprekend zullen de kosten voor verwerving van intellectuele eigendomsrechten van de bruto-inkomsten worden afgetrokken.

In tegenstelling tot het oude systeem waarbij slechts aftrek kon worden genoten voor verleende octrooien, is dit nu reeds mogelijk vanaf het jaar van indiening van een octrooiaanvraag. Dit kan onder de vorm van een tijdelijke vrijstelling waarbij de inkomsten slechts gedeeltelijk als winst worden aangemerkt. De voorwaarde is wel dat uiteindelijk een verleend octrooi wordt bekomen, of met andere woorden dat wanneer het I.E.-recht niet wordt verkregen, de eerder vrijgestelde winst als belastbare winst dient te worden beschouwd.

Dit zijn de inkomsten die gerelateerd zijn aan de kwalificerende I.E.-rechten (zie ‘Kan de innovatieaftrek ook voor aangekochte I.E.-rechten?’). In principe worden deze inkomsten bepaald per I.E., maar indien dit niet mogelijk is, kunnen de innovatie-inkomsten ook worden bepaald per type product of dienst, of groep van producten of diensten. De verkregen vergoedingen dienen hierbij steeds marktconform (‘at arm’s length’) te zijn, d.w.z. mag niet meer bedragen dan de vergoeding die tussen onafhankelijke partijen zou zijn overeengekomen.

De inkomsten die hieronder vallen, zijn: licentievergoedingen, I.E.-inkomsten vervat in de verkoopprijs van het beschermde product/dienst (ook wel ‘inbegrepen royalty’ genoemd), I.E.-inkomsten voortvloeiend uit procesinnovatie, schadevergoedingen ten gevolge van schending van een I.E.-recht. Verder wordt overwogen om eveneens meerwaarden verkregen door de verkoop van I.E.-rechten hierin op te nemen” vervangen door “Verder kan het bedrag, verkregen bij de verkoop van een I.E.-recht dat in het laatste boekjaar tot stand werd gebracht of dat ten laatste in de afgelopen 24 maanden werd aangeschaft, ook worden opgenomen in de innovatie-inkomsten.

De regel is dus dat innovatie-inkomsten enkel in rekening worden genomen in de mate dat deze behoren tot het belastbare resultaat van een Belgische vennootschap of inrichting. Dit betekent dat de inkomsten die aan een buitenlandse vaste inrichting worden toegerekend niet meetellen voor de innovatieaftrek.

Waar bij de vorige octrooiaftrek het bruto-inkomen als basis werd genomen, zal de innovatieaftrek nu worden berekend op basis van het netto-inkomen. Zo dienen de inkomsten die zijn gelinkt aan een bepaald I.E.-recht voor een gegeven jaar te worden verminderd met de R&D-kosten gelinkt aan het desbetreffende I.E.-recht die fiscaal in mindering werden gebracht.

Het is mogelijk om de aftrek van een belastbare periode die niet werd gebruikt wanneer er te weinig winst was, over te dragen naar (een) volgende belastbare periode(n). Een systeem van fiscale continuïteit wordt hierbij voorzien met betrekking tot fusies, splitsingen en gelijkgestelde verrichtingen.

BEPS is de afkorting voor ‘Base Erosion and Profit Shifting’, een actieplan van de OESO dat als doel heeft het ‘verdwijnen’ of ‘kunstmatig verplaatsen’ van ondernemingswinsten met het oog op fiscale optimalisatie tegen te gaan. De verschuiving van winsten uit een land met hoge belastingen naar een land dat een gunstig fiscaal systeem zoals ‘octrooiboxen’ kent, zonder dat er in dat land wezenlijke activiteiten plaatsvinden, wordt hierdoor bestreden. Deze richtlijn heeft geleid tot de aangepaste Nexus-benadering.

Nexus staat voor de breuk:

• A: Eigen R&D-kosten
• B: R&D-kosten gemaakt door niet-verbonden ondernemingen
• C: R&D-kosten gemaakt door verbonden ondernemingen
• D: Kosten voor werving van intellectuele rechten

De breuk kan nooit groter zijn dan 1.

Dit betreft de uitgaven voor R&D die rechtstreeks betrekking hebben op een I.E.-recht. Deze uitgaven dienen gedaan of gedragen te zijn door ofwel de vennootschap zelf, of door een niet-verbonden onderneming, ofwel door een verbonden onderneming voor zover het om vergoedingen gaat met betrekking tot kosten die door een verbonden onderneming zonder winstopslag worden doorgerekend (gekend als ‘disbursements’).

Het getal van 1,3 waarmee de kwalificerende uitgaven worden vermenigvuldigd, duidt op een verhoging tot 30%. Dit is een element dat ervoor zorgt dat er geen substantieel nadeel is voor vennootschappen die voortbouwen op een verworven I.E.-recht of die (beperkt) R&D-activiteiten aan een verbonden onderneming uitbesteden. Het maximum van deze verhoging is beperkt tot het bedrag van de globale uitgaven.

Onder de globale uitgaven worden de kwalificerende uitgaven, de uitgaven voor het verwerven van I.E.-rechten en de uitgaven voor R&D-activiteiten uitgevoerd door een verbonden onderneming gerekend.

Indien de breuk voor de berekening een in wezen foute representatie van de werkelijkheid inhoudt, zou de vennootschap een zogenaamde ‘ruling’ of voorafgaande beslissing kunnen aanvragen. De vereiste hiervoor is wel dat de breuk, voordat de verhoging werd toegepast, ten minste 25% bedraagt. Verder dient de vennootschap eveneens jaarlijks de uitzonderlijke omstandigheden aan te tonen die bewijzen dat de breuk niet overeenkomt met de toegevoegde waarde van de R&D-activiteiten die door de vennootschap zelf werden uitgevoerd.

In elk geval moeten de kwalificerende en globale uitgaven over de jaren heen worden gecumuleerd zodat op elk moment een juiste verhouding wordt weergegeven tussen de R&D-activiteiten die zelf werden uitgevoerd en degene die werden uitbesteed.

Volgens het nieuwe systeem zal tot zelfs 85% innovatieaftrek kunnen worden genoten, terwijl dit bij de oudere octrooiaftrek slechts 80% bedroeg. De berekening vermenigvuldigt de breuk van de modified Nexus (kwalificerende uitgaven + 30% gedeeld door de globale uitgaven) met 85% van de netto innovatie-inkomsten.

(Kwalificerende uitgaven x 1,3) / Globale uitgaven x netto innovatie-inkomsten x 85% = Innovatieaftrek

De nieuwe wetgeving brengt met zich mee dat een vennootschap aanzienlijk wat documenten dient bij te houden om de verrekende I.E.-inkomsten en I.E.-kosten aan te tonen, een zogenaamde ‘tracking and tracing’. Zo zal er een duidelijk overzicht voorhanden moeten zijn van de werkelijke waarde (de aanschaffingswaarde of royaltyvergoeding) van een al dan niet verworven I.E.-recht, van de innovatie-inkomsten, alsook van de kwalificerende en globale uitgaven.

Het nieuwe regime kan worden toegepast voor boekjaren die worden afgesloten op of na 1 juli 2016. Wanneer een vennootschap reeds octrooiaftrek volgens het oude systeem verkrijgt, heeft deze de optie om verder van het oude regime gebruik te maken. Een weloverwogen beslissing is echter de boodschap, want het gaat om een onherroepelijke keuze. Deze overgangsmaatregel zal mogelijk zijn tot en met 31 juli 2021.

Innovatieaftrek.be is een website die uitleg geeft over de fiscale voordelen van beschermde innovatie. Door octrooien, kwekersrechten en innovatieve software verhoogt een onderneming zijn innovatievermogen. De Belgische overheid verschaft innovatieve ondernemingen een aanzienlijk fiscaal voordeel. Innovatieaftrek wenst deze innovatieve ondernemingen te ondersteunen.
Innovatieaftrek.be wordt mogelijk gemaakt door de samenwerking met I.E.-specialisten van Brantsandpatents.

Het kwekersrecht beschermt nieuwe en waardevolle plantenrassen. Het geeft aan de houder ervan het alleenrecht op de verhandeling van zaad en vermeerderingsmateriaal van het betrokken ras. Het kwekersrecht heeft betrekking op één bepaald ras. Octrooien op planten kunnen het alleenrecht geven op eigenschappen en kunnen dus veel omvangrijker zijn.

Het kwekersrecht geeft uw onderneming tevens een fiscaal voordeel. De vennootschapsbelasting van een innoverende onderneming met inkomsten uit kwekersrechten wordt verlaagd. Hierdoor geeft de fiscale overheid meer ademruimte voor innovatie in uw veredelingsonderneming. Ook uw onderneming kan hier mogelijks gebruik van maken. Laat ons u helpen in het ontwikkelen van uw kwekersrechten voor uw onderneming.

Ook innovatieve software opgesteld door of voor uw onderneming kan een fiscaal voordeel bieden. Deze software zal innoverend moeten zijn ten opzichte van de reeds gebruikte systemen. Het vastleggen (dateren van code) en het staven van de mate van innovatie zal een belangrijke voorwaarde zijn. Wij assisteren u graag bij het doorlopen en registreren van uw innovatieve software.

Een octrooi (‘brevet' - Frans synoniem en ‘patent' - Engels synoniem) is een uitsluitingsrecht op het exploiteren van een technische uitvinding. Een octrooi is beperkt in de tijd en geldig tot maximaal 20 jaar na de indiening van de octrooiaanvraag. Een octrooi geeft aan zijn eigenaar het recht anderen (vermeende inbreukmakers) te verbieden het geoctrooieerde te exploiteren. Een Belgisch octrooi is een octrooi of patent dat geldig is voor België.

Samen met een octrooispecialist (ook octrooigemachtigde genoemd) wordt uw innovatief concept ontleed en beschreven in een octrooiaanvraag. Dit is een juridisch-technische omschrijving van uw concept en bestaat uit een tekst en gebruikelijk ook tekeningen. Een octrooiaanvraag beoogt het concept technisch zo duidelijk maar ook juridisch zo breed mogelijk te omschrijven. Een octrooiaanvraag telt gebruikelijk een 15-tal bladzijden en 15 conclusies. Conclusies zijn de juridische omschrijvingen van het innovatieve concept.

De aanvraag wordt ingediend bij het Ministerie van Economie en de nodige taksen worden betaald. Na 8-10 maand ontvangt u een rapport over het innovatieve karakter van uw concept van het Europees octrooibureau en kan u aanpassingen aanbrengen. Na 18 maand wordt uw Belgisch octrooi altijd verleend, al dan niet met aangepaste conclusies. Uw Belgische aanvraag wordt dus altijd een Belgisch octrooi, zelfs al is het rapport eerder negatief. Men noemt Belgische octrooien ook wel stempeloctrooien; ze worden zonder diepgaand verder onderzoek steeds verleend.

Bij de toepassing van de innovatieaftrek is een grondige kennis van octrooien zeer belangrijk. Veelal is het innovatieve onderneming zelf niet op de hoogte van de mogelijkheden tot octrooieren. Octrooigemachtigden zijn de speurders die binnen het onderneming de valoriseerbare innovatie detecteren die voor octrooien in aanmerking komen. Vervolgens zetten ze deze gedetecteerde innovatie om in octrooien. Deze octrooien beschermen de innovatie enerzijds en kunnen anderzijds in de innovatieaftrek worden gebruikt.

Voor de innovatieaftrek werkt de octrooigemachtigde nauw samen met de fiscale expert. Voor de juiste berekening en het voorbereiden van een (pre)ruling is een correcte kennis van de octrooirechten onmisbaar. Samen met de fiscalist wordt de innovatieaftrek berekend en onderbouwd.

Vlaamse ondernemingen hebben veel goede en hooggeschoolde medewerkers die elke dag de onderneming verder brengen. Deze innoverende krachten mogen niet verloren gaan. Innovatieaftrek.be wil deze ondernemingen en zijn medewerkers verder doen groeien. Een juiste toepassing van de innovatieaftrek zal daarbij belangrijk zijn. Innovatieaftrek.be wil hieraan meewerken.

De innovatieaftrek is van toepassing op octrooien, octrooiaanvragen en aanvullende beschermingscertificaten (zogenaamde ABC of SPC). Zaken die ook in aanmerking komen, zijn kwekersrechten die zijn aangevraagd na 1 juli 2016 of verworven na 30 juni 2016, weesgeneesmiddelen (beperkt tot de eerste 10 jaar na inschrijving in het Europees Register) aangevraagd na 1 juli 2016 of verworven na 30 juni 2016, data- of marktexclusiviteiten voor gewasbeschermingsmiddelen, geneesmiddelen, diergeneesmiddelen en weesgeneesmiddelen en innovatieve software maar slechts op voorwaarde dat deze rechten voortvloeien uit een aan de Programmatorische federale Overheidsdienst (POD) Wetenschapsbeleid voorgelegd ontwikkelingsproject.

Ja, de innovatieaftrek kan ook worden toegepast op octrooiaanvragen of aanvragen voor kwekersrecht. Fiscaal gebeurt dit door een tijdelijke vrijgestelde reserve aan te leggen ten belope van de aftrek waar de onderneming recht zou op hebben indien het octrooi of kwekersrecht zou zijn toegekend. Deze aangelegde reserve wordt dan definitief vrijgesteld wanneer het octrooi of het kwekersrecht wordt verleend. Een octrooiaanvraag wordt in België gebruikelijk toegekend achttien maand na de indiening.

Belgische ondernemingen die aan R&D doen en een intellectueel eigendomsrecht hebben in volle eigendom of als mede-eigenaar, vruchtgebruiker en/of licentiehouder.

Om van de innovatieaftrek te genieten, zullen belastingplichtigen een track & trace systeem moeten bijhouden om te staven welke R&D-inspanningen gekoppeld zijn aan het intellectueel eigendomsrecht. Meer in het bijzonder zal ook een formulier bij hun aangifte worden gevoegd. De berekening van de nieuwe aftrek vereist ook dat men alle elementen staaft. 

De belastingplichtige dient een documentatiedossier bij te houden. Per intellectueel eigendomsrecht dient dit dossier de stukken te bevatten ter staving van de volgende elementen: een berekening van de bruto- en netto-inkomsten uit de rechten en een berekening van de breuk voor de kwalificerende inkomsten.

De wet op de innovatieaftrek werd goedgekeurd op 9 februari 2017 en is verschenen in het Belgisch Staatsblad van 20 februari 2017.